waai

wiel

kolk of plas ontstaan door een dijkbreuk waarna de dijk er omheen is gelegd

waakmeester

diegene onder de dijkmeester, die continu  waakte over waterpeil en onderhoudsmateriaal

waal

wiel- wade-weel

kolk door dijkbreuk ontstaan

waar

ware- waer

bescherming- waarborg -vlechtwerk in het water resp. sluis. Ook recht op grondgebruik

waard

waerd- wert- werde- weerd

stuk grond ingesloten door rivieren- vroeger ook land langs een rivier, dat bij hoog water onderliep

waas

waes- wase

modder - drassig gebied

wad

wade- wed- voorde

doorwaadbare plaats resp. ondiepte of bij laag water droogvallend

wade

waal - waide- waeye

door dijkbreuk ontstane kolk - poel of stilstaand water

waerd

waarde- wert- werde- weerd

bedijkt land tussen twee rivieren

wakerdijk

winterdijk

eerste dijk langs het water

wal

grond- of stenen verhoging rond stad- stuk grond.Ook grond aan waterkant. Ook gracht- poel of moeras

wald

wold- wede- wide

bos

walekijn

waal of kolkje ontstaan na dijkdoorbraak

wamme

afval, ingewanden van geslacht dier

wand

want- wanct

afscheiding van landerijen- grens

wang

wange

licht aflopend stuk land aan het water- kade langs een wetering

warande

voorts- vorst

gereserveerd terrein- jachtgebied

warde

waerde

veld- land aan rivier- slagveld- plaats waar men de wacht houdt

wari

bewoners

warmoes- warmoezenier

groente resp. groenteteler, die ook zelf op de markt zijn groentewaren verkocht

was

al wat uit de grond ontspringt. Ook groter worden.

waterbezwaar

het teveel aan water in een bepaald gebied

watering

wetering

stromend watertje resp. vaart bedoeld voor afwatering

waterscheiding

grens tussen 2 stroomgebieden

wed  1

drinkplaats voor paarden

wed  2

gewelfde op- of afrit van straat naar de gracht

wede

weede- wee

kreupelhout- struikgewas. Ook weide

weer

were

stuk land tussen 2 sloten resp. incl. de landerijen

weerd

waard- wert- werde

aan water gelegen land- gebied tussen twee waterlopen

wegdorp

langgerekt dorp langs een weg

wei

weiland waar het vee dag en nacht kon blijven

wel- welle

wol

kronkel resp. waterbron resp. waterkant

wende

wede

akker

wenne

winne

boer- pachter. Ook gebruikt voor landhoeve

werd

wierde

opgeworpen verhoging -terp

werde

wert- waard- waerde

land langs een rivier

were

erf resp. stuk grond in eigendom- oeverversteviging. In het algemeen bezit of recht op bezit

weren

onbemest groenland

werf  1

vergaderplaats resp. gerechtsplaats. Afgesloten ruimte. Ook keer=aantal malen.

werf  2

werve- warf- worf- waerf

kunstmatig opgeworpen hoogte om en onder  een huis- verhoogde grond langs water. Onderwal- benedenkade.

werk

bouwwerken in kader waterschap resp. vlechtwerk om vis te vangen. Ook werktuig tegen belegering- vesting

werken

kronkelen van stromen

wers

wars- wirs- wors

slecht resp. links

wert

waard- waerde- werde

land langs een rivier - ook eiland in rivier- en laagliggend land

wetering

watering

gegraven stromend water, breder dan een sloot resp. vaart t.b.v. vaart+ afwatering

weze

winne- wisch- wese

grasland- hooiland

weyer

weier

gegraven vijver t.b.v. watervogel- en viskweek

wich

wijch- wijk

woongemeenschap

wide

wijde -wijt

uitgestrektheid- breed- ver weg - . In oost Nederland ook wilgentak

wiede

door vervening ontstane plassen

wiel

waal- waai

draaikolk door dijkbreuk ontstaan- diep rond- waaromheen de dijk is verlegd (met grond uit dat gat)

wiep

bundel rijshout

wier

 weer-wierde- werf

door water omringd stuk land

wierde (Gron)

woerde (Gelderl.)- terp (Gron)- werd

kleine opgeworpen aardhoogte in laaggelegen land- steiler dan een terp

wierdijk

wierdijc

dijk met aan buitenkant een dikke laag wierplanten en aan binnenkant grond

wiet

onkruid . Ook nat?

wijk  1

wich

deel van een woongemeenschap- vestigingsplaats. Oorspronkelijk berg- of verblijfplaats

wijk  2

zijvaart in veenderijen voor turfafvoer- aansluitend op de grift o.a. bij Veenendaal

wijlre

in het zuiden woord voor hof – huis – boerderij- maar ook buurt of gehucht bij een nederzetting

wijme

wime- wimme

wilgentak- vlechtwerk van tenen

wild

onontgonnen

wildgraaf

eswal- wildwal

verhoging met beplanting rond akkers tegen vernieling door eigen en wilde dieren

wimbergen

gebeeldhouwde driehoeken boven ramen

winbrief

rechterlijke akte ter toewijzing van goederen

winde

haspel - bocht. Ook kraan voor zware lasten

windsingel

singel van bomen teneinde de wind te breken en erosie tegen te gaan

winkel

afgelegen hoek land. Ook plaats- streek en uiteraard thans ook verkoopplaats

winne

wyn- wenne- wine

landbouwer- pachter. Ook gebruikt voor landhoeve

winterdijk

wakerdijk

eerste dijk langs een rivier

wip

kraan om schepen te laden/lossen- werktuig om water te putten. Ook gevlochten rijshout- bundel stro

wisch

wijsche- wesch

bundel stro.

wis

wisch- weze

weide  (oost Nederland)

wissen

tenen- wilgen

wit

duidt op grond met lichte kleur of begroeiing met lichtgekleurde planten

woerd

woert- woerde

enigszins kunstmatige verhoogd terrein of openplek

woerde (Gelderl.)

wierde

kleine aardhoogte in rivierengebied- terp

wol

wel- welle- wul

kronkel resp. waterbron resp. waterkant

wold

walt- wout

bos in moeraasig gebied met lage bomen

wolf

roofdier maar ook draaikolk

wout

wolt- wald- waald

bos - woud

woude

wou- wolde- wouwe

plantensoorten

wrocht

wrechte- wracht- vracht

omheining of afsluiting van weiland of erf

wul

wol

Ook welving- kronkeling ?

wyer (wijer)

visvijver resp. drinkplaats voor vee