paal

 paele

grensteken

paander

ovale mand op een oude groentekar

paap

paaltje zand - spekdam

pad

voetpad resp. moeras

palt

stuk- brok of vod- lomp

paltrok molen

houtzaag molen

pan

panne

komvormige laagte in de duinen

pand

pand van een rivier

zijarm- zijrivier

parklandschap

grasvlakten afgewisseld met boomgroepen

pas

wei . Afgeleid van latijns pascuum

peel

pedel

moerasland- turfland

peest

weide

perre

afgeheind stuk land

pet

put

gegraven waterdiepte

petgat

trekgat -putgat

strookvormige watergang ontstaan door turfwinning

phaas

faas

dwarsbalk resp. scherpe kant

pier

molo

havendam

pierik

perk resp. afgesloten ruimte

pijp

oorspr. rietje waardoor het geluid van 'pijp' gemaakt werd. Later doorvoerbuis en sloot door hagen omgeven en uitlopend in een vijver

pink

éénjarig kalf. Ook platbodem vissersboot

pith

pet- put- pit

greppel voor turfwinning. Ook goot

plaat

zandbank resp. vlakke ondiepte in water

plaatse

in het zuiden de naam voor ‘brink’=grasveld in centrum nederzetting .Veelal als driehoekig plein nabij een wegkruising- met bomen omringd en veelal een waterkuil

plaggebied

gebied buiten de wildwal waar heideplaggen werden gestoken t.b.v. de potstal

plege

verplichte opbrengst of afdracht of dienst aan de heer

podsolbodem

uitgeloogde asgrauwe zandlaag veelal onder de heidegrond

poeder

modder

poederbriefje

recept

poel

moeras resp. kuil

pol

hoge plek resp. eilandje. Ook door aanslibbing verkregen land. Ook klein heuveltje bedoeld als grensbaken

polder

stuk land met dijken omringd en met een regelbare waterstand

poldermeester

molenmeester

diegene, die in een polder de molen beheert

polycultuur

landbouw met meer dan één gewas in een bepaald gebied

pomp

 pompe

duiker onder een weg- ondergrondse waterafvoer

poort

poort resp. stadsdeel

poot

pote- peut

jonge boom- stek- scheut

porder

man of vrouw, die mensen wekt door met lange stok op raam te tikken

porfier

purperkleurig granietachtig gesteente

porrie

bollevuil- afval

port

haven- havenplaats oorspronkelijk ommuurd

post  (fries)

brug gevormd door een plank over een sloot

poterne

overdekte doorgang door of in een aarden wal- onderaardse gang

pothuis

lage uitbouw, half onder de grond

potstal

schaapskooi waarin de mest steeds met nieuw strooisel of heideplaggen wordt vermengd t.b.v bemesting akkers

praam

turfschip

pravande

oost Nederl voor prevende

recht op inkomen of voeding van een geestelijke instelling

prebende

kanonikaat

functie van een kanunnik, waaraan deel der inkomsten uit goederen verbonden was

predikheren

dominicanen- jacobijnen

kloosterbroeders

preg

korte wilgenstekken

prelaat

voorname geestelijke op bisschoppelijk niveau

preuve

proeve- provende

bewijs, dat charitas was bedreven b.v. door een liefdegift of aalmoes. Ook proef voor toelating tot gilde.

procuratoir

boekhouder- rentmeester

boekhouder of uitvoerend beheerder binnen de leiding

procurator

fabriekmeester

lid van een kerkfabriek = admin. org. van bisdom

proosdij goederen

goederen in eigendom bij de Domproost, waarop het kapittel recht had op deel der inkomsten. Socius was de controleur namens het Kapittel

proost

voorzitter van kapittel van kanunniken

proostdij 1

bezitting van klooster/abdij buiten de abdij zelf

proostdij 2

kapittel van Kanunniken als rechtsprekend orgaan

provende

prevende- pravande- provonde

recht op voeding of inkomen van een charitatieve of geestelijke instelling

provenier

iemand, die zich inkoopt in een tehuis voor verzorging

pulse

waterplant veelal ineengestrengeld

punt

pont- veer

put

pit- pet

waterput  resp. greppel waar turf uitgegraven wordt. Ook droge holte in grond