WOORD(DEEL)

SYNONIEMEN

BETEKENIS

a

I+ omgedraaide C

aag of aagt

laaggelegen weiland

aal

ael

vis . Ook verbastering van abeel = witte populier

aals

aels

els

aalt

beer

mest – drek

aanhold

anhold (drents)- anthool(twents)

veilig onderdak- rustige verblijfplaats

aanschot

aenschot

aangeslibde grond of land, dat belast is met een stuk dijkonderhoud

aanwas

aenwassinge

slib afzetting in ondiep water aan bedijkt land c.q. zandbank in binnenbocht van rivier

aanwaskust

kust die zeewaarts verplaatst door aanslibbing

aar

aer

waternaam afgeleid van aers = ader of arend

aard

aerd - aert

veld- bouwland resp. gemeenschappelijk plein- markt of kade

aardhaling

recht tot afgraving van grond t.b.v. van dijkonderhoud in nabij gelegen landen

aars

ers

achtergelegen of achterste

aartsdiaken

kerkelijk rechter in een bepaald gebied

aat

oot

wilde haver

acces

weg of terreinstrook door moeilijk gebied

achel

achtel

landmaat in Noord Holland- achtste deel

acht

aft (fries)

wettig- echt. Ook voor straf verbannen resp. rechtsgebied resp. gereserveerd bos

achterkade

lage dijk aan achterzijde van ontginning als bescherming water uit hoger gelegen veen

aenwerf

aanlegplaats voor schepen

aenwerp

aanwerp

aangeslibde grond

aert

aerd- aard

grond - land- beploegde grond- ook gemeenschappelijke grond

aesdom

aesichdoem- aesdoem

oude rechtsbedeling (fries)

afbraakkust

kust die wordt afgebroken door werking van brandingsgolven

afslag

wegslaan van grond door water

afzettingsgesteente

ontstaan door afzetting van verweringsmateriaal dan wel uit plant- en dierresten

age

kaf of stro. Later ook betekenis van eiland

agel

bloedzuiger

agger

kleine rijzing van het zeewater tijdens begin van de  eb

akker

es (saksisch)

bouwland met percelen van verschillende eigenaren. In oosten es genoemd

al

groot- geheel

ald

alt- out

oud - van vroeger

alf

elf

boze geest - zot

alha

alhambra (spaans)

woning - tempel - paleis

alk

torenkraai Ook vuil of smerig

alluvium

holoceen

oude naam geologisch tijdvak waarin wij leven. Heet thans Holoceen

alm

olm

ama –apa

a –aa- ee

Germaans voor water

ambe

rivier

ambt

ambacht

rechtsgebied op platteland met lage jurisdictie en rechten als tolheffing ed. In 1848 afgeschaft

ame

hama- ama

latijn voor emmer- brandemmer. Later ook natuurlijke waterloop

ameide

haneide- amede- homeye

afgesloten ruimte- groep boerderijen- of gehucht

amer

oude naam van de Eem

natuurlijk water

an

aen- ane

zonder- vrij van -aan- op- hoger

andel

kweldergras resp. kwelder of schors

anger

ang

vochtig grasland- weide- beemd - veld

ank

plas- kolk

anst

anxt- angest

angst- ontzag- benauwd- pijnlijk

anthooft

anthovet

dam - waterkering- voorzijde van stuk land aan dijk of water

antwerp

aenwerp

aangewassen land

anum –acum

Romeins voor bezit

appe

apt- apa

waternaam- rivier- stroom

aquaduct

kunstmatig aangelegde bovengrondse waterweg boven het bodemoppervlak

archeologie

bestudering van stoffelijke overblijfselen uit verleden

ara

water

ard

aert

geploegde/ bebouwde (met granen e.d.) grond- gemeenschappelijke grond

area

begrensd gebied

arg

slecht- erg

arnu

arend

asch

esch - essche

de es boom

asega

asige - asege

iemand die recht spreekt in het aasdom(rechtsgebied) in Friesland

asp

esp

ratelpopulier

ast

eest - nast

droogoven- smeltoven- droogvloer

attiek

verhoging van de gevel boven de kroonlijst

auwe

ouwe

met water doorsneden weiland of beemd

azoicum

geologische tijd, waarin nog geen leven bestond