|
A |
|
|
aanbrenger |
iemand, die berichten overbrengt |
|
aandienster |
soort receptioniste aan huis |
|
aandoener |
lakenbereider |
|
aangever |
aanklager |
|
aankweker |
verzorger van kinderen |
|
aanlegger |
geldschieter |
|
aanspreker |
maakt melding van een overlijden in de woonomgeving |
|
aanzegger |
rooier |
|
aardewerkbakker |
keramist van gebruiksaardewerk |
|
aasgraaf |
ambtenaar, die rechtspreekt in verse visaas-geschillen |
|
abatteur |
houthakker |
|
abbé |
wereldgeestelijke |
|
abteyker |
apotheker |
|
accordeur |
orgelstemmer |
|
accoucheuse |
vroedvrouw |
|
accijnsenaer |
tolgaarder |
|
acheteur |
inkoper |
|
ackerman |
boer |
|
actionarius |
winkelier- handelaar |
|
actor |
aanklager |
|
actuarius |
secretaris |
|
aderlater |
bloedaftapper |
|
adjoint |
schepen |
|
administrateur |
bewindhebber |
|
adsistent |
hulp schout- hulp veldwachter |
|
advocaat |
belangenbehartiger rechtszaken |
|
afdrijver |
aborteur |
|
afgieter |
iemand, die wasafdrukken maakt van beeldontwerpen |
|
adschrijver |
geeft met tekening op het materiaal aan, hoe de bewerking moet
worden uitgevoerd in timmerij |
|
afzander |
zandgraver op zandgronden in kader van landbouwgebruik |
|
albator |
bleker van textielstoffen |
|
aluinkoker |
kookt sluin tbv textielbewerking. Aluin doet samentrekken |
|
ambachtsknaap |
handwerksgezel |
|
ammunitiemeester |
beheerder en bewaarder van munitievoorraad |
|
antiecksnijder |
snijder van beelden en ornamenten |
|
antijcdrayer |
draaier van houten kunstvoorwerpen |
|
apengeter |
kopergieter |
|
appeldroger |
drogen van appels tbv bewaren |
|
arebeyer |
arbeider- werkman |
|
armborstier |
boogschutter |
|
ashaalder |
of askarlui. Halen as en vuil op bij de huizen. Na 1603 in dienst
van gemeente |
|
assessor |
wethouder |
|
assijnspachter |
iemand, die de inning van accijnsrechten heeft gekocht en uitoefent |
|
auermacher |
uurwerkmaker |
|
averman overman |
hoofd van een gilde |
|
azijntrekker |
maakt azijn van bieren of van wijn |
| |
|
|
B |
|
|
baaiwever |
wever van wollen stoffen |
|
baakman |
maakt en plaatst bakens voor scheepvaart |
|
baander |
spinner in een touwslagerij |
|
baanderheer |
ridder, die recht had eigen vaan te voeren |
|
baardschraper |
kapper (geringschattend) |
|
bakkensopper |
reinigt bakken |
|
bakker |
broodbakker |
|
balijnsnijde |
snijdt baleinen tbv corsetten en paraplui's |
|
baljuw |
rechter binnen een heerlijkheid met verantwoording aan de landheer |
|
barbier |
kapper en aderlater |
|
balancemeester |
waagbaas |
|
ballenbinder |
inpakker |
|
beerschipper |
vaart vecaliën de stad uit de zg strontschuit |
|
begijnmeester |
ambtenaar voor toezicht over een begijnhof |
|
behangnaaister |
maakt glasgordijnen |
|
beiaardier- beieraar |
bespeler van klokkenspel |
|
beul |
scherprechter |
|
bezembinder |
maakte straatbezems |
|
bieleman- bijlman |
loopt voorop om hinderpalen uit de weg te ruimen |
|
biezejager |
zoekt 'tochtige' koeien voor dekking |
|
bijlhouwer |
meubelmaker- houtbewerker |
|
bladgoudmaker |
maakt en brengt bladgoud aan op siervoorwerpen |
|
blauwmaker |
bleker |
|
bleekersknecht |
hulp bij ter droging leggen van de was op gras(bleek)velden |
|
blikslager |
maker van blikken voorwerpen |
|
blommeboer |
bloemverkoper |
|
boedelschrijver |
beschrijft inboedels bij verkoop of vererving |
|
boekbinder |
inbinden van geschreven of gedrukte teksten in een band |
|
boekverwaarder |
bewaart en beheert boeken- bibliothecaris |
|
boelhouwer |
bewaarder van inboedels ? |
|
bondschrijver |
notaris |
|
bontwerker |
verwerker van dierlijk bont in kleding |
|
boomkweker |
bomen ten behoeve van houtproductie
voor vooral de huizenbouw |
|
borstelmaker |
maakt borstels- vegers e.d. |
|
bosbaas |
leider van groep arbeiders, die het bos onderhouden |
|
boterkuts |
boterverkoper |
|
boterlui |
producenten en handelaren in boter |
|
botermaker |
maakt uit room de boter |
|
bouwman |
boer |
|
breuwer |
scheepshuid dicht met pek en touw |
|
broekenmaker |
kleermaker voor de meer eenvoudige dagelijkse (werk)broek |
|
brouwer |
maker van bier- ook herbergier |
|
bruggaarder |
inner van bruggelden |
|
busbode |
verzekeringsagent, die wekelijks premie int tbv begrafenisfonds |
|
buschenmacher |
geweermaker |
|
busmeyster |
penningmeester van een gilde |
|
butenmeester |
man, die namens de stadsraad de oorlogsbuit moest bewaren en
verdelen over de strijdmakkers |
|
buurmeester |
opzichter van een buurt. Hulp van een buurtheer of buurtcommissaris |
| |
|
|
C |
|
|
cabarettier |
herbergier- cafe eigenaar |
|
caelator |
etser- graveur |
|
cameriste |
kamermeisje |
|
cancelier |
opperschrijver- verzoekmeester ( soort secretaris van de heerser) |
|
cantor |
voorzanger |
|
cargier |
belasting inner |
|
cartograaf |
tekende landkaarten en plattegronden |
|
chirurgijn |
dokter ook barbier |
|
ciseleur |
versierder van metalen middels ponsen en beitels |
|
cockyn |
kokkin |
|
collector |
belasting inner |
|
conducteur |
bijrijder op postkoets of diligence |
|
conseilleur |
raadgever |
|
consul |
uiteenlopend van raadsheer tot burgemeester of schout |
|
cordonnier |
duur woord voor schoenmaker |
|
corrector |
kijkt drukproeven na op
taalfouten |
|
|
|
|
D |
|
|
dadingman |
soort scheidsrecher- minnelijke schikkingen |
|
daggelder dagloner |
los werkman |
|
dakdekker |
onderscheiden in strodekker en leidekker |
|
darinkbrander |
veenbrander |
|
degelmaker |
maakt platen of rollen om letters tegen te zetten |
|
dienaar |
verzorger- helper in huishouding |
|
dienstbode |
hulp in de huishouding |
|
dinger |
rechter maar ook pleiter |
|
doodgraver |
grafdelver. Vaak ook tevens koster en aanzegger |
|
dorpmeester |
leider van het dorp- burgermeester |
|
draadaangeefster |
rijgt de weefdraden door ogen en hevels |
|
drapier |
lakenmaker |
|
drossaert – drost |
ambtenaar, die namens de heer toezicht had op alle juridische zaken
in het |
| |
gerecht en de misdaadbestrijding |
|
dijkwerker |
zorgt
voor aanleg en onderhoud van dijken |
|
E |
|
|
ebenist |
meubelmaker |
|
eelmaker |
bereider van zeemleer |
|
eseltouwer |
ezeldrijver |
|
etser |
|
kunstenaar v
prenten- ook iemand, die via chemisch proces cliché's maakt
om te kunnen drukken |
|
|
|
|
|
F |
|
|
fabriceur |
eenvoudig fabrikant |
|
flessenblaezer |
maakt glazen flessen vooral voor vergiften en medicijnen |
|
forceur |
maakt uit platte plaat een
gebogen of bol voorwerp |
|
|
|
|
G |
|
|
gaarder |
inner van belasting |
|
gadermeester |
belasting inner |
|
gareelmaker |
maker van paardentuig |
|
geelgieter |
kopergieter |
|
geiseler |
veehandelaar |
|
geitenhoeder |
bewaakt en leidt de schapen op de hei |
|
gerechtsbode |
deurwaarder |
|
gerechtsman |
bijzitter van een rechter |
|
getouwbaas |
leider van de wevers en van de getouwen |
|
gevangenhoeder |
gevangenen bewaarder |
|
geweltmeester |
beul |
|
gieter |
giet het vloeibare metaal in een vorm |
|
gildemeester |
deken van een gilde |
|
glasblazer |
blazen van glasproducten van gesmolten glas |
|
glasewerker (-maker) |
glesewerker-glasblazer |
|
gleibakker |
pottenbakker |
|
goudsmid |
maker van gouden en kleinere zilveren siervoorwerpen |
|
grachtmaker |
graftmaker-doodgraver |
|
graendenier |
graanhandelaar |
|
grafdelver |
graaft het graf |
|
graftmaeker |
doodgraver |
|
grawerker |
grauwerker-bontwerker |
|
greffier- griffier |
schrijver (secretaris) aan het hof of bij een heer |
|
grenswachter |
waker aan grens van gerecht- heerlijkheid- stad |
|
grietman |
hoofd van een grieterij(aantal dorpen binnen een rechtskring), die
ook recht sprak |
|
groefbidder |
bidder-doodsbidder |
|
gyseler |
veehandelaar ? |
| |
|
|
H |
|
|
haaier |
ontvanger van de belastingen |
|
haemmaker |
maker van paardentuig |
|
haarwerker |
kapper |
|
halsberger |
harnasmaker |
|
halshouwer |
beul |
|
handschoenmaker |
maker van handschoenen e.d. |
|
hansarts |
chirurgijn- heelmeester |
|
hauwer |
mijnwerker |
|
heetwaterboer |
leverde warm water voor de was vanuit een stokerij |
|
heidetrecker |
iemand die heideplaggen steekt |
|
henneman- |
hennemelker- kippenboer |
|
herbergier |
beheerder van een herberg |
|
hevelmoeder |
vroedvrouw |
|
hoedenmaakster |
maker van dameshoeden |
|
hoedenvolder |
maakt hoeden door haar of vilt rond in elkaar te werken |
|
hoefsmid |
verzorger paardenhoeven |
|
hoepelmaker |
maker van hoepels rond grote tonnen |
|
hoerenwaard |
hoerevoogd-bordeelhouder |
|
hooftvrouw |
hoerenmadame |
|
houthakker |
hakker en handelaar in hout |
|
hovenier |
kweker van groenen, die ze ook langs de deur kwam brengen |
|
huddevetter |
leerlooier |
| |
|
|
I |
|
|
imker |
bijenhouder |
|
impressor |
drukker |
|
incisor |
kleermaker |
|
inlegger |
soort kuiper- tonnenmaker ? |
|
inrijgster |
rijgt de weefdraden tussen het
riet door |
|
|
|
|
J |
|
|
jager |
jager op wild tbv voeding |
|
|
|
|
K |
|
|
kaasmaker |
bereiden van kaas uit melk |
|
kachelmaker |
maakt ijzeren kachels |
|
kachelsmid |
maakt kachels |
|
kaerdemaker |
maker van wolkaarden |
|
kamermeisje |
hulp voor lichtere huishoudelijke werkzaamheden |
|
kannengieter |
maker veelal tinnen kannen |
|
kantenwerker |
maken van kant |
|
kapitein |
ander woord voor drost. Bestuursbeambte als rechterhand van een
graaf |
|
karreman |
koetsier |
|
kastelein |
leider van de verdediging van een slot of herenhuis |
|
keier |
glasblazer, die gloeiende massa uit de oven haalt |
|
keldermeester |
baas van de wijnkelder. Maar ook de baas van de Uithoven
(boerderijen bij klooster). Ook Keelermeester genoemd |
|
kerkbewaarder |
koster |
|
kerkercnape |
gevangenbewaarder |
|
kernmaker |
perst vormzand of leem in een kern, die in een gietvorm tbv
uitsparingen geplaatst |
|
kerseghieter |
kersemaker-kaarsenmaker |
|
ketelmaker |
ketellapper-maker van ketels voor drank en werktuiglijk gebruik |
|
kettermeester |
degene, die namens de bisschop vaststelde of iemand een ketter ( een
Lutheraan) zou zijn |
|
kettingscheerder |
maakt en verstevigt kettingdraden voor het weefgetouw |
|
keukenmeisje |
kookster of assistent kookster |
|
kistenmaker |
maakt opbergkisten zowel meubels als doodskisten |
|
kleerkoper |
verkoper van kleding |
|
kledenklopper |
het aan huis reinigen van vloerkleden |
|
kleeremaker |
maken van maatkleding. Ook kledermaker
genoemd |
|
kleinwerker |
kleermaker van alleen broeken of vesten |
|
klepper of klapper |
nachtwaker, die regelmatig zijn ronden liep en een klepper had om te
waarschuwen |
|
klinker |
degene, die metalen platen met nagels aan elkaar klinkt |
|
klokkengieter |
giet klokken van brons |
|
klokkenluider |
luidt klokken zowel op vaste tijden alsook ingeval brand e.d. |
|
klompenmaker |
maker van houten schoeisels |
|
klopbaas |
porder- wekker |
|
klopper = klepperman |
wekken van mensen met stok tegen raam |
|
klopjes |
vrouwen, die de katholieken waarschuwden wanneer er een dienst was
in de schuilkerk tijdens C31Republiek 1588-1795 |
|
klovenier |
scherpschutter |
|
knecht |
hulp- assistent in werkplaats of
boerderij |
|
koehouder |
veeboer |
|
koetsier = karlui |
bestuurder van koetsen |
|
koddebeier |
veldwachter |
|
koffiebaas |
verkoper van koffie veelal ook leverancier van warm water |
|
koggewachter |
bewaker van koggeschepen (breed koopvaardijschip) |
|
kolenbrander |
maakt houtskool |
|
koolteler |
hovenier van koolsoorten |
|
koopman |
handelaar in materialen- stoffen-
eindproducten e.d. |
|
koperslager |
maker van koperen voorwerpen |
|
korenkoper |
verkoper van granen |
|
korstwerker |
banketbakker van deeg voor korstgebak |
|
koudslager |
vilder |
|
kousenlapper |
maakt en repareert gebreide kousen |
|
kraankinderen |
bedieners van de stadskraan |
|
kramer |
venter van diverse waren |
|
krasser |
pluist wol of vlasvezels uit tot een ronde band zg "lont" |
|
kroeghouder |
cafebaas |
|
kruidenman |
handelaar en venter in kruiden |
|
kuiper- kummer |
maakt tonnen |
| |
|
|
L |
|
|
laarzenstikker |
maker van lederen laarzen |
|
lakensnijder |
degene, die de stoffen op maat snijdt |
|
lakenvoller |
iemand, die in de lakenmakerij deze in een bak met de voeten kneedt |
|
landmeter |
ambtenaar van kadaster, die de omvang van grondkavels vaststelt |
|
landsheer |
synoniem met ambachtsheer. De beheerder met zeggenschap in een
bepaald gebie |
|
lantaarnopsteker |
zowel de openbare olielampen als later de gaslampen |
|
lauwer |
leerlooier |
|
leemplaecker |
gevel stucadoor |
|
leerkoper |
leer handelaar |
|
leerlooier |
iemand die huiden in een bak met run met de voeten soepel maakt |
|
leersnijder |
snijdt het leer met behulp van mallen |
|
leestmaker |
maker van metalen vormen voor de schoenmakerij |
|
leidekker |
maakt daken van leitegels |
|
lettergieter |
giet drukletters van ijzer, brons of koper |
|
linnennaaister |
naaister van linnengoed- hoeft niet
persé linnen te
zijn |
|
linnenwever |
wever van textielstoffen |
|
lommerdbaas |
beheerder van lommerd- venduhuis- belener |
|
loopknecht |
boodschappenjongen |
|
louwer of leerlooier |
bewerker van dierhuiden |
|
luierman |
degene, die de stoom toevoer regelt bij het heien |
|
lijkbezorger- |
lijkbidder- verzorging van overledenen |
|
lijndraayer |
touwslager |
|
|
|
|
M |
|
|
maetsman |
metselaar |
|
mandenmaker |
maker van rieten - pitrieten en tenen manden- koffers- tassen. In
1900 waren er16 mandenmakers in Utrecht |
|
mangelvrouw |
bediende mangel: water wringer na het wassen |
|
marmelmakerij |
steenfabriek |
|
marskramer |
marsluden- ondtrekkende venter |
|
mattenmaker |
maker van veelal rieten matten |
|
melkman |
de boer zelf, die rondging |
|
messenmaker |
maakt en scherpt messen |
|
metselaar |
metselaar |
|
meubelmaker |
ebenist |
|
modinette |
naaister in de mode |
|
molenaar |
eigenaar en bediener van een molen |
|
momber |
soort voogd , die een vrouw moest bijstaan en mede tekenen ingeval
het tekenen officiële stukken |
|
mutsenwerker |
maken van mutsen |
|
muzikant |
bespeler van een instrument |
| |
|
|
N |
|
|
naaier |
kleermaker |
|
naber |
borenmaker |
|
nagelsmid |
maakt spijkers |
|
neerslager |
slaat pas, van klei gevormde,
stenen neer op de grond ter droging |
|
nopster |
herstelt de eenvoudige weeffouten |
|
|
|
|
O |
|
|
obliebakker |
wafeltjes bakker |
|
offerman |
koster |
|
ogemeester |
oogarts |
|
olieman |
venter van oliën |
|
olieslager |
maakt raap- en lijnolie door persen |
|
omroeper |
doet aankondigingen aan burgers |
|
ophaalder |
vuilnismannen |
|
opmaker |
geeft vorm aan de drukpagina qua cliché's inbreng- witregels e.d. |
|
ovale tourwerker |
pottenbakker, gespecialiseerd in het draaien van ovale vormen bv
dekschalen |
|
ovengast |
werknemer in de steenfabriek |
|
overman |
leider van een gilde ?? |
|
overziender |
controleur van rekeningen |
| |
|
|
P |
|
|
paardeknecht |
verzorger van paarden |
|
palfrenier |
degene, die achter op de koets stond |
|
pander |
deurwaarder |
|
papiermaker |
maakt papier van vodden |
|
pappenheimer |
beerput leger |
|
pasdame |
wordt gebruikt als model om kleding te passen |
|
pelsemaker |
bontwerker |
|
penswijven |
kookten afval van slachtdieren tbv varkensvoer |
|
plaatsnijder |
graveur |
|
plateelbakker |
maakt het fijne- en sieraardewerk |
|
pleisteraar |
stukadoor |
|
poortwachter |
bewaker van de stadspoort of poort van een landhuis |
|
porder |
wekken van mensen door tikken tegen het raam met een lange stok |
|
pottenbakker |
uit klei gebruiksproducten bakken zoals schalen- kommen ed |
|
proviandmeester |
opzichter van de plaats waar levensmiddelen waren opgeslagen |
|
pruikenmaker |
maker van hoofddeksels van veelal gekrulde haren |
|
putjesschepper |
riool uithaalder |
|
putverlater |
strontartillerie:haalt ’s nachts beerputten leeg. Ook Putgraver
genoemd |
|
puttenmaker |
iemand, die waterputten opzocht en groef |
|
pijpvoerder |
aanlegger wateraanvoer t.b.v. de brandspuit |
| |
|
|
R |
|
|
rademaker |
maakt wielen en velgen voor bierenkarren |
|
ratelaar |
iemand, die voor de aswagen uit liep om deze aan te kondigen. |
|
ratelwacht |
nachtwacht |
|
reepmaker |
touwslager |
|
rentmeester |
financiëel beheerder van een landgoed |
|
riemer |
veenarbeider |
|
riemsnijder |
iemand die aandrijfriemen snijdt uit leer |
|
rietdekker |
bedekker van daken met riet |
|
riool uithaalder |
legen beerputten en rioolputten ed |
|
rollenaer |
voerman |
|
romeburger |
sjouwer op de korenmarkt. Vernoemd naar een korenhandelaar |
|
rondventer |
verkoper langs de deuren |
|
rooimeester |
stelt de grenzen van een grondkavel vast |
|
ruwaard |
bestuurder van een landschap- streek. Soort landvoogd |
|
|
|
|
S |
|
|
schafmeester |
proviandmeester of etensbezorger |
|
schapenhoeder |
hoeder van een kudde |
|
scharensliep |
iemand, die langs de deur kwam om messen en scharen te slijpen |
|
scheepsbeschieter |
scheepstimmerman voor het betere vakwerk |
|
schelleboer |
schillenboer, die groenteafval ophaalt |
|
schepen |
soort wethouder in het stadsbestuur |
|
scherprechter |
beul- uitvoerder van strafvonnissen |
|
schillenboer |
ophaler van groentenafval bij particulieren |
|
schoenmaker |
maken(construeren) van schoeisel |
|
schoenelapper |
hersteller van schoeisel |
|
schoolmeester |
onderwijzer |
|
schout |
gerechtelijk bestuurder |
|
schrijnwerker |
meubelmaker-kastenmaker |
|
schuitenmaker |
maakt en repareert boten |
|
schutmeester |
namens de schout opvangen en opslaan van uitgebroken vee (kwam veel
voor) |
|
sigarenmaken |
draaier van sigaren uit tabaksbladeren |
|
sjezerd |
man, die met hondekar door de stad liep op zoek naar spullen |
|
slachter |
slachten van groot en klein vee |
|
sleper |
trekt boten door het water |
|
sleutelbewaarder |
rentmeester |
|
slotenmaker |
maakt- smeedt- vooral de grotere sloten voor deuren en poorten |
|
slijkburger |
recht op burger te worden met als tegenprestatie de verplichting de
stad schoon te houden. Later door Askarlui |
|
smakkelaar |
vrachtschipper. Vernoemd naar het dobbelen(smakken) om de vracht |
|
smeltmeester |
degene, die het smelten van zand, kalk en soda verzorgt voor het
maken van glas |
|
snijder |
kleermaker of kledinghersteller |
|
smid - smit |
maak ijzeren voorwerpen- deuren- hekwerk e.d. |
|
smoutzetter |
maakt handels- en familiedrukwerk |
|
speldenmaker |
met de hand maken van spelden |
|
spiegelmaker |
maakt glazen spiegels |
|
spijkersmid- |
nagelsmid- maakt nagels |
|
spinner |
in elkaar draaien van materialen. bv wolspinner- tabaksspinner-
touwspinner |
|
spuitgast |
brandweerman |
|
stadsomroeper |
iemand die rond ging om boodschappen over te brengen aan de burgers
zowel voor bestuur als bij familieaangelegenheden |
|
stalhouder |
hij die vervoersdiensten uitvoerde vooral voor particulieren.
Koetsdiensten- later overgenomen door de bus |
|
stalmeester |
baas over de stallen met dieren en knechten |
|
stalknecht |
onderhoud van dieren en stal |
|
steenbakker |
maakt stenen |
|
steenbikker |
iemand, die van oude stenen het cement e.d. afbikt t.b.v. hergebruik |
|
steenzetter |
stratenmaker |
|
stempelmaker |
maakt houten of metalen stempels ter merking – ijking e.d. |
|
stikker |
veensteker |
|
stoelenmatter |
veelal rondtrekkende maker van stoelzittingen e.d. |
|
stoffeerder |
bekleed meubels e.d. |
|
stokmeester |
bewaker van krijgsgevangenen |
|
stokwachter |
gevangen bewaarder |
|
stratenmaker |
handmatig leggen van stenen tot een plaveisel of straat |
|
strijkster |
strijken van het wasgoed |
|
strohoedemaker |
maken van stro hoeden |
|
stypeur |
maakt van kartonnen matrijzen afgietsels in lood tbv het drukken |
|
suikerbakker |
bakker van suikergoed (snoep) |
| |
|
|
T |
|
|
taneur |
iemand, die huiden bewerkt |
|
tapper |
café baas |
|
tegenhouder |
hulp van de klinker (klinken van metaal), die het tegenwicht moet
geven |
|
thesaurier |
beheerder financiën |
|
timmerman |
bouwt en repareert houten delen van een constructie |
|
tinnegieter |
maker van veelal gebruiksproducten uit vloeibaar tin |
|
tolgaarder |
tolbeambte-inner van tolgelden bij entree van de stad |
|
tonnenrijder |
brachten de uitwerpselen buiten de stad |
|
torenwachter |
stond op uitkijktorens in kader van
stadsverdediging c.q.brandwacht Diende elk kwartier de trompet te
blazen wanneer er geen brand was |
|
touwer |
leerlooier |
|
touwslager |
maakt touw |
|
tuigsnijder |
degene, die leren zadels e.d. maakt |
|
turfdrager |
sjouwers van turf vanaf de pramen naar de opslag of transportkarren |
|
turftonsster |
meet de |
|
turfvulster |
zie turftonster |
|
twijner |
degene, die meerdere
textieldraden samenvoegt tot één draad |
|
U |
|
|
uitdoender |
geldschieter |
|
uitmaander |
huurophaler |
|
upperman |
opperman= hulp van de metselaar. Meestal de stenensjouwer |
| |
|
|
V |
|
|
valkenier |
fokker-trainer en houder van valken |
|
varkenshoeder |
bewaker – verzorger en begeleider van varkens op voedseltocht |
|
varuwer |
verwer= kleurder - mooimaker |
|
veerman |
overzetter op een veer(boot) |
|
veldwachter |
politieagent |
|
vellekuiper |
bewerker van koeienhuiden |
|
vellemaker |
perkament maker- papiermaker |
|
vergulder |
vergulden van koperen siervoorwerpen |
|
verlaatmeester |
bediener van een wateroverlaat t.t.v. hoge waterstanden-
sluiswachter |
|
verwer |
kleurder- mooi maker |
|
vilder |
beul |
|
visgrommer |
schoonmaker tafels en grond bij visafslag |
|
viskoper |
verkoper van vis |
|
visnettenbreier |
maker van visnetten |
|
vleeschhouwer |
slager |
|
voddenraper |
ophaler van oude kleding |
|
voerman |
bestuurder van paard en wagen |
|
volder |
vervilt wol tot een dichte massa |
|
voller |
kneden van lakens in grote kuipen ter ontvetting en reiniging |
|
voorman |
leider op de werkvloer |
|
voorslaander |
voorslager. Hij werkt met de voorhamer |
|
vroedvrouw |
hulp bij bevallingen |
|
vuilnisraper |
dd 1603 in dienst van de gemeente om de stad schoon te houden |
|
vuurvrouw |
brengt gloeiende kooltjes om kachel aan te steken |
| |
|
|
W |
|
|
waardgelder |
lid van een huurlegertje van Utrechtse regenten |
|
wagenjongen |
stalhulp |
|
wagenmaker |
maker van wielen ,velgen en hele
boerenkarren |
|
walker |
maakt en scherpt wapens |
|
warmoezenier |
groenteteler- hovenier |
|
waschvrouw |
wassen van de kleding ed |
|
watervrouw |
verkoopt warm water aan huis |
|
weiman |
ager. Ook jachtopziener |
|
werkbode |
werkvrouw voor de zwaardere huishoudelijke schoonmaakdiensten |
|
wever |
wever van stoffen en kleden. Zo bestaan er: linnenwever- wolwever
e.d. |
|
winkelier |
detailhandelaar met vaste vestiging + bezorging |
|
witkalker |
schilder- stukadoor |
|
witwerker |
smid voor klein zaken zoals gereedschap |
|
woekeraar |
dubieuze geldschieter tegen hoge renten |
|
wollewever |
wever van ruwe wol |
|
wollennaaister |
naaister van wollen stoffen- veelal kleding |
|
worstmaker |
malen-mengen en vormen van vleesproducten tot een worst |
|
wortelteef |
groentevrouw |
|
wijsmoeder |
vroedvrouw |
| |
|
|
IJ |
|
|
ijkmeester |
mag voorwerpen stempelen op echtheid- samenstelling |
| |
|
|
Z |
|
|
zadelaar-saedelaer |
zadelmaker |
|
zadelmaker |
maker van paardenzadels |
|
zakkendrager |
sjouwers bij lossen van schepen van turf- graan |
|
zeeftenmaker |
siftemaeker -maker van zeefwerktuigen |
|
zeepsieder |
maker van zeep |
|
zegelaar |
merkenmeester- ijkmeester |
|
zemenmaker |
maakt zeemlappen |
|
zenger |
haalt ruwe stoffen over hete plaat of vlammen om het wee |
|
zetter |
zet de letters en tekens in de juiste volgorde tbv het drukken |
|
zilversmid |
maker van grotere zilveren gebruiks- en siervoorwerpen |
|
zwavelstokverkoper |
verkoper van zwavelstokken t.b.v. vuuraansteken |
